Met de toename van het aantal elektrische voertuigen op de Nederlandse wegen, stijgt ook het aantal vragen over zaken die met elektrisch rijden te maken hebben. Zo komen er bij ons veel vragen binnen over laadpalen. Een overzicht van de meest gestelde vragen, uiteraard met antwoorden, vind je hier.
1. Welke soorten laadpalen zijn er?
In Nederland en ook in de meeste andere landen, bestaan er drie verschillende soorten laadpalen. De thuislader, de openbare laadpaal en de snellader. Een laadpaal thuis is aangesloten op het eigen elektriciteitsnet, een openbare laadpaal en een snellader langs de snelweg, zijn aangesloten op het net van een elektriciteitsprovider. Voor de laatste twee heb je altijd een laadpas nodig. Een openbare laadpaal laadt minder snel dan een snellader.
2. Hoe werkt een laadpaal eigenlijk?
Je kunt een laadpaal of een laadstation aan de muur, het beste vergelijken met een stopcontact dat is aangesloten op het elektriciteitsnet. Laad je je auto thuis of via een openbare laadpaal op, dan gebeurt dit laden via wisselstroom, stroom met een steeds wisselende stroomrichting die via een omvormer in de auto wordt omgezet in gelijkstroom. Gelijkstroom, ook DC of direct current genoemd, is de enige soort stroom die in een accu kan worden opgeslagen. Ons elektriciteitsnet geeft echter alleen wisselstroom of AC – alternate current. Hiervoor is al in de negentiende eeuw gekozen, omdat hierbij een hogere spanning over een langere afstand vervoerd kan worden en deze omgezet kan worden in laagspanning. Het laden van de accu heeft, afhankelijk van het aantal kW ervan, dus wel even tijd nodig.
Wil je laden bij een snellader dan hoeft de stroom niet eerst omgevormd te worden naar gelijkstroom. Dit is al gebeurd in het laadstation zelf. Hierdoor kan de accu veel sneller geladen worden. Dit kost meestal niet meer dan een half uur, echter is dan je accu niet helemaal vol: 80% is het maximaal haalbare. Hierna moet je overgaan op langzaam laden. Vergelijk een accu in deze maar met een glas dat je onder een snelstromende kraan wilt vullen. Het glas stroomt over terwijl het nog niet vol is. Pas als je de kraan langzaam laat lopen, krijg je je glas echt tot de rand toe gevuld.
Let op: een accu laat zich het beste laden bij ‘kamertemperatuur’. Hoe kouder de buitentemperatuur, hoe langzamer het laden zal gaan. Dit is trouwens niet meer voor alle elektrische auto’s zo. Er zijn inmiddels meerdere modellen uitgerust met een klimaatregeling, waardoor de accu op temperatuur blijft.
3. Hoe lang duurt het laden van een accu?
Het laden van een EV en de tijd die hier overheen gaat, - die kan variëren van 30 minuten tot meer dan 20 uur - is afhankelijk van een aantal verschillende factoren. Als eerste is dat het laadniveau oftewel het vermogen waarmee geladen kan worden. Thuis en bij een openbare laadpaal, laad je in principe met ‘gewone’ snelheid; zie hierboven over het verschil tussen wisselstroom en gelijkstroom. Laad je thuis, dan laad je, afhankelijk of je 1-fase of 3-fasen (zie vraag 7) kunt laden, met een vermogen tussen de 3,7 en 11 kW. Bij een openbare laadpaal, laad je met een vermogen van 11 kWh. Een snellader heeft een vermogen van 50 kW tot 250 kW. Hiermee kun je dus heel snel laden. Wil je ergens rechtstreeks via een normaal stopcontact laden, dan is het laadvermogen maar heel minimaal; 2,3 kW. Opladen gaat via deze weg dan ook tergend langzaam.
Naast het laadniveau zijn ook de grootte van het accupakket en de laadsnelheid van belang. Met de grootte van het accupakket bedoelen we de accucapaciteit. Een gemiddeld accupakket in 2023 is zo’n 60 kW. Ook laadsnelheden van EV’s kunnen verschillen. Hoe groter de laadsnelheid, hoe sneller de accu vol is.
4. Wat zijn de kosten van elektrisch laden?
Als je je elektrische auto oplaadt aan je eigen laadpaal dan betaal je hiervoor de kosten van je eigen energieprovider. Doorgaans zijn deze kosten lager dan het bedrag dat je moet betalen bij een openbare laadpaal, maar met de anno nu steeds flink fluctuerende energieprijzen hoeft dit niet altijd zo te zijn. Maak je bij thuisladen gebruik van stroom geleverd door eigen zonnepanelen, dan kan het zijn dat je je EV ‘gratis’ oplaadt. Laden bij een openbare laadpaal kost op dit moment zo’n € 0,50 per kW. De hoeveelheid kW die je dan laadt, bepaalt, net als bij tanken met een fossiele brandstof, de prijs die je moet afrekenen. Dit laatste geldt ook voor het laden bij een snellader. Dit laden is verreweg het duurst en de prijzen variëren sterk per aanbieder. Gemiddelde bedragen liggen eind 2023 tussen de € 0,40 en € 0,90 per kW (bron: ANWB). Als je verstandig bent, gebruik je een snellader alleen als dit echt nodig is. Laad je accu dan slechts gedeeltelijk op, zodat je daarna bij een laadpaal kunt laden die goedkoper is.
5. Wanneer heb ik een laadpas nodig?
Als je wilt laden bij een openbare laadpaal of bij een snellader dan heb je een laadpas nodig. Laadpassen zijn er te kust en te keur, je kunt ze eigenlijk het beste vergelijken met een bankpas. In Nederland kun je met vrijwel iedere laadpas overal terecht, maar wil je ergens anders in Europa laden dan kan dit zomaar anders zijn. Het is mogelijk dat je van tevoren een andere laadpas moet aanschaffen.
Er bestaan laadpassen met en zonder abonnement. Laad je meestal thuis dan is het de moeite waard een laadpas zonder abonnement te kiezen. Moet je vaak onderweg laden, kies dan een of meer laadpassen met abonnement. Je betaalt hiervoor een vast bedrag per maand en dan betaal je, naast een starttarief per laadbeurt, het bij die provider geldende stroomtarief. Let op: dit kan variëren. Het daadwerkelijke betalen gaat via een automatische incasso of overschrijving.
6. Wat is het verschil tussen een type 1 en type 2 laadkabels?
Dat elektrische auto’s en ook Plug-In Hybrides een oplaadkabel nodig hebben om te kunnen laden weten we allemaal, maar misschien nog niet dat er twee verschillende soorten kabels zijn die op dit moment tot de standaard behoren: type 1 en type 2. Dat er twee soorten zijn heeft te maken met de laadpoort van de auto. De meeste auto’s in Europa hebben een type 2 laadpoort, maar er zijn ook auto’s uit China, Japan en de Verenigde Staten waar de type 1 laadpoort gangbaar is.
Een type 1 aansluiting, ook Yazaki genoemd, is een aansluiting met 5 pinnen. Via deze aansluiting kun je alleen 1-fase laden tot een laadvermogen van 7,4 kW.
Een type 2 aansluiting, een Mennekes, heeft 7 pinnen en kan gebruikt worden voor laadvermogens tot 22 kW (3-fasen laden). Ook kun je met een Mennekes stekker laden bij een snellader. Voor alle openbare laadstations heb je een type 2 stekker nodig. Is de laadpoort van je auto een type 1 dan heb je een verloopstekker nodig van type 1 naar type 2, anders lukt het laden niet.
7. Wat is het verschil tussen 1-fase en 3-fasen laden?
Het verschil tussen 1-fase en 3-fasen laden is kort door de bocht het verschil in vermogen waarmee je kunt laden en dus de snelheid waarmee je de accu van een EV of Plug-In Hybride vol krijgt. Met welk vermogen je kunt laden, is afhankelijk van twee factoren: het laadvermogen dat je auto aankan en de manier waarop je meterkast is opgebouwd.
Nog even een kleine opfrisser over stroom:
Volt – V - = spanning, ook wel de kracht van de stroom
Ampère – A - = stroomsterkte, de hoeveelheid stroom
Watt – W – is het vermogen (V x A)
Stroom kun je vergelijken met water uit een kraan en het opladen van een accu met het vullen van een glas water onder die kraan. In een kraan is de kracht van water altijd gelijk (V) of je de kraan nu openzet of niet. Een stroomaansluiting in huis is altijd 230V. De hoeveelheid water dat eruit stroomt, is echter verschillend. Bij een dichte kraan stroomt er niets, hoe verder de kraan wordt opengedraaid, hoe meer er uitkomt (A). In huizen is dit wel een maximale hoeveelheid stroom, meestal 16 A. Het aantal ampère x de hoeveelheid volt geeft het vermogen. Normaal is dit dus 230 x 16 = 3680 Watt oftewel 3,7 kW.
Oudere huisaansluitingen beschikken meestal over een 1-fase aansluiting. De stroom gaat door 1 draad en hiermee laadt je accu met een maximum van 3,7 kW per uur op.
Bij 3-fasen laden gaat de stroom niet door 1 draad, maar door 3 draden tegelijk. Hierdoor wordt de capaciteit een stuk groter. De hoeveelheid volt wordt 3 x 230 en wordt nu krachtstroom genoemd. De oplaadtijd van de accu wordt hierdoor aanzienlijk verkort want opladen is nu mogelijk met 11 kW (690 x 16 = 11.000) per uur. Voor de mogelijkheid van 3-fasen moet de meterkast hiervoor wel geschikt zijn. Je kunt dit eenvoudig nakijken op de daar aanwezige elektriciteitsmeter; er wordt dan 3 x 220/230 V of 380/400 V vermeldt.
Handig om te weten:
1x16A = 3,7 kW
1x25A = 5,8 kW
1x35A = 6,9 kW
3x16A = 11 kW
3x25A = 17,2 kW
3x32A = 22 kW
3x35A = 24,2 kW
Naast de meterkast is natuurlijk ook het laadvermogen van je auto van belang. Niet alle EV’s zijn geschikt voor 3-fasen laden: auto’s met een Yazaki stekker (zie vraag 6) bijvoorbeeld kunnen alleen 1-fase laden.
Afbeelding: ChatGPT
Staat jouw vraag hier niet tussen? Neem dan contact op met één van onze laadexperts, we helpen je graag!
